Ο κοροναϊός δεν απειλεί μόνο ζωές, αλλά και την παγκόσμια οικονομία. Η απώλεια ρευστότητας είναι το πιο απειλητικό σύμπτωμα για την οικονομία και τις θέσεις εργασίας. Μπροστά σε αυτόν τον κίνδυνο για ένα Παγκόσμιο Οικονομικό Κραχ οι Ηγέτες 9 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ιταλίας, Ισπανίας, Γαλλίας, Πορτογαλίας, Βελγίου, Ιρλανδίας, Σλοβενίας, Ελλάδας και Λουξεμβούργου) μεταξύ τους και ο Έλληνας Πρωθυπουργός ζήτησαν πριν λίγες μέρες από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου την έκδοση Ευρωομολόγου ως ένεση Ρευστότητας για την στήριξη της οικονομίας των ευρωπαϊκών χωρών από τους κινδύνους της πανδημίας.
Αχαρτογράφητα νερά θα πει κανείς. Και όμως όχι. Από το 2010, όταν όλοι μας ζούσαμε στη δίνη της Παγκόσμιας Οικονομικής Κρίσης, ο πρώην Πρωθυπουργός της χώρας Γιώργος Α. Παπανδρέου πατώντας τότε σε Αχαρτογράφητα νερά πήρε την πρωτοβουλία να ξεκινήσει Πανευρωπαϊκή εκστρατεία για την έκδοση Ευρωομολόγου για να αποκτήσει η Ευρώπη ένα ισχυρό εργαλείο αντιμετώπισης της κρίσης που θα συμβάλει στην οικονομική σταθερότητα. Αλλά, κάποιες «ισχυρές» Ευρωπαικές χώρες προέβαλαν τότε σθεναρή αντίσταση και η πρωτοβουλία δεν υλοποιήθηκε. Στη συνέχεια πάλι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είχε τη βούληση να προνοήσει, να αξιολογήσει έγκαιρα τους κινδύνους από τις συνεχείς παγκόσμιες κρίσεις που πλήττουν την Ανθρωπότητα και να χτίσει ένα δίχτυ προστασίας για την Ευρώπη και τους ανθρώπους της.
Στις μέρες της πανδημίας, παρά τους τεράστιους κινδύνους για την οικονομία καθώς και τον κίνδυνο φτωχοποίησης μεγάλου μέρους του ευρωπαϊκού πληθυσμού, η Ευρωπαϊκή Ένωση φάνηκε για μια ακόμη φορά αδύναμη να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.
Ούτε οι δεκάδες χιλιάδες νεκροί, ούτε τα εκατομμύρια κρούσματα από την πανδημία που σαρώνει την Ευρώπη και τον Πλανήτη, ούτε η τεράστια απειλή για τις ανθρώπινες ζωές και την οικονομία δεν κατάφεραν να ταρακουνήσουν τους Ευρωπαίους Ηγέτες. Αρχικά, η Ευρωπαϊκή Σύνοδος Κορυφής κατέληξε σε αποτυχία μετά την άρνηση της Γερμανίας και Ολλανδίας να στηρίξουν την έκδοση Ευρωομολόγου ως μέτρο προστασίας της οικονομίας των ευρωπαϊκών χωρών από την πανδημία.
Άγνωστη η λέξη Αλληλεγγύη, στο λεξιλόγιο των ηγετών της Γερμανίας και της Ολλανδίας, που δεν κατανόησαν ή δεν ήθελαν να κατανοήσουν την τεράστια πρόκληση και την επείγουσα απειλή, που επιβάλει το Εγώ να γίνει Εμείς.
Η ζητούμενη Ρευστότητα, το χέρι βοήθειας για να σωθούν ζωές, οικονομίες, θέσεις εργασίας δεν προσφέρθηκε από την Ευρωπαϊκή Σύνοδο Κορυφής και η σκυτάλη πέρασε στους Υπουργούς Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στo Eurogroup, που μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις αποφάσισε την παροχή οικονομικής βοήθειας ύψους 540 δις ευρώ προς τις χώρες – μέλη. Ένα ποσό πολύ μικρότερο των πραγματικών αναγκών, που δεν είναι ικανό να στηρίξει επαρκώς τις οικονομίες των ευρωπαϊκών χωρών και τα Δημόσια συστήματα Υγείας που έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα από την πανδημία. Η έκδοση Ευρωομολόγου παραπέμφθηκε και πάλι στις καλένδες.
Η Ευρώπη των λαών, της συνεργασίας, της Αλληλεγγύης είναι απούσα. Η ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η πίστη στις Ευρωπαϊκές Αξίες κλυδωνίζονται. Η Ευρώπη των δύο ταχυτήτων δεν έχει μέλλον και αυτό πρέπει να το σκεφτούμε πολύ σοβαρά την επόμενη μέρα για το διάλογο που πρέπει να ξεκινήσει και τους Αγώνες που χρειάζεται να κάνουμε μετά. Όλοι μαζί.
Στο μυθιστόρημά του «περί τυφλότητας» ο Ζοζέ Σαραμάγκου περιγράφει μια «φανταστική» κοινωνία αποστειρωμένη, απομονωμένη, φοβική που έχει να διαχειριστεί έναν παγκόσμιο εχθρό. Έναν ιό που μεταδίδεται με ιλιγγιώδη ταχύτητα αδιακρίτως και προς κάθε κατεύθυνση και βυθίζει την παγκόσμια κοινότητα στο απόλυτο σκοτάδι.
Φαίνεται, πως έλαχε στη δική μας γενιά να δούμε την προφητεία του να επιβεβαιώνεται.
Σε καραντίνα βρίσκεται σήμερα όλος ο πλανήτης μπροστά στην παγκόσμια απειλή, τον αόρατο εχθρό, που δεν γνωρίζει σύνορα, τάξεις, ηλικίες και έχει εισβάλει για τα καλά στη ζωή μας χωρίς να μπορούμε να προβάλουμε αντιστάσεις. Και αυτό φαίνεται πως είναι μόνο η αρχή.
Ο γενικός φόβος και ο κίνδυνος για τη ζωή οδήγησαν δικαιολογημένα στον εγκλεισμό, ενώ παραμένει μεγάλος ο κίνδυνος της μόλυνσης των διαπροσωπικών σχέσεων και της κοινωνικής απομόνωσης.
Το ακραίο φοβικό σενάριο επιστημονικής φαντασίας των κλειστών συνόρων και της ελεγχόμενης συμπεριφοράς που ακούγαμε ως τώρα από εθνικιστές και λαϊκιστές βρίσκεται μπροστά μας, είναι σε πλήρη εξέλιξη και μεγάλος είναι ο φόβος να ευδοκιμήσουν κάτω από αυτές τις συνθήκες η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, η απομόνωση και ο ανορθολογισμός.
Οι εξελίξεις τρέχουν και είναι ραγδαίες:
Πάνω από 11.000 θάνατοι έχουν καταγραφεί διεθνώς μέχρι στιγμής, ενώ τα κρούσματα ξεπέρασαν σε παγκόσμιο επίπεδο τις 260.000 και ο κατάλογος μεγαλώνει κάθε λεπτό. Περισσότερα ΕΔΩ
Σχολικές αίθουσες και πανεπιστημιακά αμφιθέατρα έχουν βάλει λουκέτο και η εκπαιδευτική διαδικασία γίνεται πιά μόνο μέσω διαδικτύου.
Οι επιχειρήσεις κλείνουν η μια μετά την άλλη.
Πάνω από 40.000 απολύσεις εργαζομένων έγιναν στην Ελλάδα τις πρώτες 15 ημέρες του Μαρτίου, σύμφωνα με το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ.
Η Ευρώπη κλείνει τα σύνορά της και το ίδιο αποφασίζουν χώρες ανά τον κόσμο.
Πολλές είναι οι καταγγελίες για αισχροκέρδεια στα είδη προστασίας από την επιδημία, εις βάρος του Δημόσιου Συστήματος Υγείας και των πολιτών.
Μεγάλη είναι η ευθύνη της ελληνικής Κυβέρνησης και της ορθόδοξης ελληνικής Εκκλησίας, που απέτυχαν για μεγάλο χρονικό διάστημα να προστατεύσουν τους πολίτες από τον κίνδυνο εξάπλωσης της πανδημίας, κρατώντας ανοιχτούς τους τρόπους λατρείας.
Οι χαρές της ζωής μένουν στο περιθώριο, στην κατάψυξη, περιμένοντας την άνοιξη που δεν ξέρουμε πότε θα ξανάρθει.
Απειλές για την Παγκόσμια Κοινότητα
Τεράστιες είναι οι απειλές για την παγκόσμια κοινότητα. Η πανδημία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και παραμένει ανεξέλεγκτη σε παγκόσμιο επίπεδο με τεράστιους κινδύνους για τη δημόσια υγεία και αντίστοιχες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές καθημερινά.
Ο ΟΟΣΑ έχει χαρακτηρίσει την πανδημία ως τη μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια οικονομία από την διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Περισσότερα ΕΔΩ
Ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ILO) εκτιμά ότι έως 25 εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα χαθούν παγκοσμίως, λόγω της νέας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που αναμένεται να προκαλέσει η πανδημία και θα οδηγήσει εκατομμύρια εργαζόμενους στην ανεργία, την υποαπασχόληση και την φτώχεια, αν οι Κυβερνήσεις δεν λάβουν έγκαιρα, αποτελεσματικά και συντονισμένα μέτρα προστασίας. Περισσότερα ΕΔΩ
Το κόστος για την παγκόσμια οικονομία το 2020 υπολογίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη ότι θα φτάσει το 1 τρισεκατομμύριο δολάρια. Περισσότερα ΕΔΩ.
Στην Ελλάδα αναμένεται επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης του 60% των επιχειρήσεων, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Endeavor Greece
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, περίπου 1,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζουν χωρίς στέγη ή σε ακατάλληλες συνθήκες στέγασης, χωρίς πρόσβαση σε νερό και αποχέτευση, με αποτέλεσμα να είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στην πανδημία. Οι άστεγοι, οι άνθρωποι που ζουν σε ακατάλληλες συνθήκες στέγασης όπως οι μετανάστες, αλλά και όσοι απειλούνται από πλειστηριασμούς ή εξώσεις λόγω απόλυσης ή οικονομικών δυσκολιών, είναι περισσότερο εκτεθειμένοι στους σημερινούς κινδύνους, αφού η κατοικία αποτελεί την πιο αποτελεσματική γραμμή άμυνας κατά της πανδημίας. Αντίστοιχους κινδύνους αντιμετωπίζουν τα άτομα τρίτης ηλικίας και όσοι έχουν προβλήματα υγείας. Περισσότερα ΕΔΩ
Η πανδημία αναμένεται να προκαλέσει έξαρση των ανισοτήτων, αφού οι εργαζόμενοι σε επισφαλείς θέσεις εργασίας ή όσοι αμείβονται με χαμηλότερους μισθούς, όπως είναι οι γυναίκες, οι μετανάστες και γενικότερα οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες πρόκειται να πληγούν δυσανάλογα από την κρίση της απασχόλησης που αναμένεται.
Αναμένεται επίσης έξαρση της ενδοοικογενειακή βίας, αφού ο εγκλεισμός στο σπίτι επιτρέπει στους θύτες να αυθαιρετούν χωρίς τα θύματα – κακοποιημένες γυναίκες να έχουν τη δυνατότητα να ζητήσουν βοήθεια, λόγω των εξαιρετικά δύσκολων συνθηκών και της αδυναμίας πρόσβασής τους σε κοινωνικές δομές και ιατρική περίθαλψη.
Μπροστά σε αυτή την παγκόσμια απειλή, ακόμη και τα πιο ισχυρά Εθνικά Συστήματα Υγείας σε όλον τον κόσμο κλυδωνίζονται.
Στη χώρα μας το μεγάλο βάρος της άνισης απειλής αυτή τη στιγμή καλείται να αντιμετωπίσει το Εθνικό Σύστημα Υγείας, παρόλες τις δομικές ελλείψεις του, που οφείλονται στα μακροχρόνια μέτρα λιτότητας.
Με σημαντικές ελλείψεις σε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό, που παρά τις δύσκολες συνθήκες για τη ζωή και την ασφάλειά τους δίνουν καθημερινά τη μάχη για να σώσουν ανθρώπινες ζωές και με επίσης σημαντικές ελλείψεις στις Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας, το ΕΣΥ ευτυχώς για όλους μας υπάρχει, αντιμετωπίζει τις νέες σοβαρές προκλήσεις και προσφέρει ανοιχτή πρόσβαση σε δωρεάν υγειονομική περίθαλψη για όλους χωρίς διακρίσεις.
Σκέψεις για την επόμενη μέρα
Μέσα από τις συνθήκες της απομόνωσης που σήμερα όλοι βιώνουμε, ας σκεφτούμε πως θα ξαναχτίσουμε όλοι μαζί την επόμενη μέρα για να αντιμετωπίσουμε τις άγνωστες προκλήσεις του αύριο.
Είναι πολύ σημαντικό σήμερα να συνειδητοποιήσουμε την αναγκαιότητα του Εθνικού Συστήματος Υγείας ως Δημόσιο αγαθό, να το θωρακίσουμε σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο και να αντισταθούμε σθεναρά σε κάθε προσπάθεια ιδιωτικοποίησής του στο μέλλον.
Μετά τις οδυνηρές εμπειρίες των μεγάλων διεθνών κρίσεων των τελευταίων ετών, είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε επίσης ότι μόνο με τη διεθνή συνεργασία μπορούμε να χτίσουμε μια αποτελεσματική στρατηγική για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων κρίσεων, με τις λιγότερες οδυνηρές συνέπειες για τη ζωή, την εργασία, την οικονομία, την ασφάλεια, την κοινωνία.
Ας μην επιτρέψουμε να μολυνθεί η κοινωνία μας με την καχυποψία, τον ανορθολογισμό και τον κοινωνικό κανιβαλισμό.
Ας συνειδητοποιήσουμε εν τέλει πως από αυτή τη μεγάλη απειλή, από αυτή τη μεγάλη μάχη πρέπει να βγούμε πιο δυνατοί, αλλά και πιό ανοιχτοί και περισσότερο ανθρώπινοι.
Ας τα σκεφτούμε όλα αυτά σήμερα, αλλά και την επόμενη μέρα. Μήπως καταλάβουμε πως πήραμε τη ζωή μας λάθος κι αλλάξουμε ζωή.
Ελένη Σταύρου 