Την Τετάρτη 3 Μαϊου 2023 πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στα γραφεία της ΟΤΟΕ η εκδήλωση της Πρωτοβουλίας κατά των Γυναικοκτονιών «ΠΑΡΤΕ ΘΕΣΗ ενάντια στις έμφυλες ανισότητες», στην οποία συμμετέχουν 24 γυναικείες οργανώσεις μεταξύ των οποίων και η Ομάδα Γυναικείων Δικαιωμάτων της Κοινωνικής Παρέμβασης που εκπροσωπώ.
Στην εκδήλωση είχα την τιμή και τη χαρά να παρουσιάσω ενώπιον εκπροσώπων πολιτικών κομμάτων, βουλευτών/τριων, υποψήφιων βουλευτών/τριων, εκπροσώπων γυναικείων οργανώσεων, δημοσιογράφων, επιστημόνων/ισσών και πολιτών τις διεκδικήσεις μας ενάντια στις έμφυλες ανισότητες και την έμφυλη βία.
Ακολουθεί παρακάτω η ομιλία μου – παρουσίαση των αιτημάτων μας κατά την εκδήλωση.
«Η χώρα μας έχει ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο που χτίστηκε από το 1983 και μετά, με αφετηρία τη μεγάλη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου που ήταν έργο ΠΑΣΟΚ και ακολούθησε με την ίδρυση ενός ολοκληρωμένου δικτύου δομών προστασίας για γυναίκες θύματα έμφυλης βίας επί Κυβέρνησης Γιώργου Α. Παπανδρέου και θητείας της κας Μαρίας Στρατηγάκη στη Γενική Γραμματεία Ισότητας των φύλων, αλλά και με άλλες σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έγιναν στη συνέχεια από την επόμενη Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το 2019.
Παρόλα αυτά, οι διεθνείς δείκτες ισότητας δείχνουν μια κατάσταση που δεν είναι τιμητική για μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για παράδειγμα η χώρα μας είναι τελευταία στο Δείκτη Ισότητας του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την ισότητα των φύλων (EIGE) και κατέχει την 100η θέση στην Έκθεση για την Ισότητα των φύλων του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ
Οι έμφυλες ανισότητες και η έμφυλη βία καλπάζουν. Όμως, μια δημοκρατική, προοδευτική κοινωνία δεν μπορεί να αποδέχεται το γεγονός ότι οι γυναίκες που αποτελούν το 51,3 % του συνολικό πληθυσμού της είναι αντιμέτωπες με έμφυλες ανισότητες, έμφυλη βία, σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους και δεν έχουν ισότιμα ενεργό ρόλο στις αποφάσεις που τις αφορούν.
Θα σας παρουσιάσω συνοπτικά παρακάτω, τις 12 κατηγορίες αιτημάτων μας με τις αντίστοιχες διεκδικήσεις, που απευθύνουμε προς τα κόμματα και ζητάμε τη δημόσια δέσμευση για την υλοποίησή τους.
ΑΙΤΗΜΑ 1 – Οι γυναίκες στην πολιτική
Η συμμετοχή των γυναικών στο ελληνικό κοινοβούλιο είναι μόλις 21,5% . Η Ελλάδα κατέχει την 103η θέση στην παγκόσμια κατάταξη των χωρών σε σχέση με τον αριθμό γυναικών στα εθνικά κοινοβούλια. Χειρότερα είναι τα νούμερα για την τοπική αυτοδιοίκηση. Ελάχιστες δήμαρχοι και 1 περιφερειάρχης.
Το μέτρο της ποσόστωσης στο φύλο χρησιμοποιείται στρεβλά ως εργαλείο για τη μη ψήφιση γυναικών με το επιχείρημα ότι “οι γυναίκες θα εκλεγούν έτσι και αλλιώς λόγω ποσόστωσης».
Η ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων θα πρέπει να ξεκινήσει πιστεύουμε πρώτα από το εσωτερικό των κομμάτων, ώστε γυναίκες και άνδρες να έχουν ίσες ευκαιρίες και ίδια εκπροσώπηση σε όλα τα κομματικά όργανα.
Ζητάμε από τα κόμματα να υιοθετήσουν το μέτρο της ποσόστωσης 50 / 50 με τέτοιο τρόπο, ώστε οι γυναίκες υποψήφιες να μην επιλέγονται μόνο παραμονές εκλογών για να κοσμούν τα ψηφοδέλτια, αλλά και για να έχουν ισότιμες και ίσες ευκαιρίες για την εκλογή τους. Αυτό σημαίνει ότι τα κόμματα πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες για τη Ενδυνάμωση – Επιμόρφωση – Υποστήριξη των γυναικών υποψηφίων στις εκλογές.
Ζητάμε την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των γυναικών στα επόμενα Υπουργικά Συμβούλια. Δεν είναι δυνατόν να ακούγεται για παράδειγμα από το στόμα του πρωθυπουργού, ότι ήθελε αλλά δεν βρήκε γυναίκες ικανές για το Υπουργικό Συμβούλιο.
Εδώ πρέπει να τονίσουμε, με αφορμή τα περιστατικά έμφυλης βίας και το κίνημα metoo, ότι τα κόμματα θα πρέπει να έχουν ευαισθησία για αυτά τα θέματα και να μην δείχνουν καμία ανοχή σε περιστατικά έμφυλης βίας.
ΑΙΤΗΜΑ 2 – Γυναίκες και εργασία
Στον εργασιακό χώρο οι γυναίκες αντιμετωπίζουν μεγάλες εμπόδια και έμφυλες ανισότητες και τα ποσοστά συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας είναι παραδοσιακά χαμηλότερα από αυτά των ανδρών. Οι γυναίκες είναι αντιμέτωπες με μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας διαχρονικά, μισθολογικό χάσμα, εργασιακή εξουθένωση, σεξουαλική και εργασιακή παρενόχληση, ελλιπή προστασία της μητρότητας, αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια όταν θέλουν να κάνουν καριέρα.
Αυτές οι δυσκολίες και ανισότητες πρέπει να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά και να ληφθούν μέτρα για την εξισορρόπηση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, ώστε οι εργαζόμενες μητέρες να έχουν τη δυνατότητα παράλληλα με την εργασία τους να μεγαλώνουν και τα παιδιά τους.
ΑΙΤΗΜΑ 3 – Ανασύσταση της πρώην Γενικής Γραμματείας Ισότητας των φύλων
Η ΓΓΙΦ έπαιξε ένα ιδιαίτερο σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση των έμφυλων ανισοτήτων από την ιδρυσή της το 1985 και αποτελεί οπισθοδρόμηση το γεγονός ότι, ένας τόσο σημαντικός κρατικός πυλώνας για την ισότητα των φύλων έφτασε στο σημείο από το 2019 και μετά να υποβαθμιστεί συστηματικά παρά τις σφοδρές αντιδράσεις του γυναικείου κινήματος και του συλλόγου εργαζομένων. Ουσιαστικά, έχασε τον οριζόντιο – διακριτό χαρακτήρα των πολιτικών ισότητας που θα πρεπε να έχει και συνδέθηκε με τη δημογραφική πολιτική και την οικογένεια.
Παράλληλα από το 2020 και μετά ο προϋπολογισμός δαπανών της ΓΓΙΦ για τις εξωστρεφείς δράσεις της σημείωσε κατακόρυφη πτώση ( ήταν μηδενικός το 2020, 29.000 ευρώ το 2022 , ενώ το 2019 ήταν 400.000 ευρώ.)
Διεκδικούμε
- την επανασύσταση της ΓΓΙΦ και την επιστροφή της όπως και του ΚΕΘΙ στο Υπουργείο Εσωτερικών και την αποσύνδεσή της από την δημογραφική πολιτική και την οικογένεια
- Την υιοθέτηση της διάστασης του φύλου σε όλες τις αποφάσεις, διατάξεις, πρoϋπολογισμούς δαπανών κλπ για την προώθηση της ισότητας των φύλων.
- τη διάθεση επαρκών κονδυλίων από τον προϋπολογισμό τόσο για τη λειτουργία και το έργο της ΓΓΙΦ, όσο και για τη λειτουργία των δομών καταπολέμησης της έμφυλης βίας, ώστε να μην απειλούνται με υποχρηματοδότηση ή κλείσιμο.
ΑΙΤΗΜΑ 4 – Πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας
Τα τελευταία χρόνια έχουμε μια ανησυχητική αύξηση των γυναικοκτονιών και της ενδοοικογενειακής βίας. Τα στοιχεία της Αστυνομίας δείχνουν ότι το 2021 είχαμε 61% αύξηση, ενώ το 2022 είχαμε 99,79% αύξηση σε σχέση με το 2020,
Είναι αναγκαίο να ληφθούν άμεσα δραστικά μέτρα για την πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας. Πάγιο αίτημά μας είναι η νομική αναγνώριση του όρου γυναικοκτονία ως διακριτού αδικήματος στον Ποινικό μας Κώδικα,
Πρέπει επίσης να δοθεί έμφαση στην εκπαίδευση για την αλλαγή των στερεοτύπων και να προωθηθεί η κουλτουρα του σεβασμού στον άνθρωπο.
ΑΙΤΗΜΑ 5 – Ίδρυση Ενιαίων Κέντρων αναφοράς για θύματα έμφυλης βίας και βιασμών
Για να γίνει απολύτως κατανοητή η σημερινή κατάσταση, θα ήθελα να αναφέρω την περίπτωση της 12χρονης θύμα διαδοχικών βιασμών και σωματεμπορίας στον Κολωνό και για τον απαράδεκτο τρόπο που το θύμα αντιμετωπίστηκε από τις κρατικές αρχές και από κάποια ΜΜΕ, με αποτέλεσμα την επαναθυματοποίηση της, την ψυχική και οικονομική εξόντωση της ίδιας και της οικογένειάς της. Ουσιαστικά, η υπόθεση αυτή δείχνει την απουσία του κοινωνικού κράτους και την έλλειψη οργανωμένης – ολιστικής προστασίας και στήριξης για τα θύματα κακοποίησης
Διεκδικούμε την ίδρυση και επαρκή λειτουργία Ενιαίων Κέντρων Αναφοράς για τα θύματα έμφυλης βίας, όπως προβλέπεται από τη Σύμβαση της Κων/πολης, καθώς και τη δημιουργία εξειδικευμένων και επαρκώς εξοπλισμένων κέντρων κρίσεων βιασμού σε όλη την Ελλάδα με εξειδικευμένες υπηρεσίες ιατροδικαστικής, συμβουλευτικής, νομικής και ψυχολογικής στήριξης για τις ανάγκες των θυμάτων βιασμού και σεξουαλικής βίας που θα λειτουργούν σε 24 ωρη βάση.
ΑΙΤΗΜΑ 6 – Διεύρυνση – αναβάθμιση του δικτύου δομών στήριξης θυμάτων έμφυλης βίας
Η λειτουργία του είναι σήμερα επισφαλής, αντιμετωπίζεται από την Κυβέρνηση σαν να έχει ημερομηνία λήξης, δεν είναι επαρκώς εξοπλισμένο με εξειδικευμένο και εκπαιδευμένο προσωπικό και δεν υπάρχει πρόβλεψη για διάθεση κονδυλίων από τον κρατικό προϋπολογισμό. Θεωρούμε ότι είναι κρίσιμο να αξιοποιηθούν κονδύλια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης για την αναβάθμιση και διεύρυνση του δικτύου δομών στήριξης θυμάτων έμφυλης βίας. Επίσης χρειάζεται να εξασφαλιστεί ο δημόσιος χαρακτήρας των δομών στήριξης, η μονιμοποίηση του συνόλου των εργαζομένων και η διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας τους
Το ωράριο λειτουργίας των συμβουλευτικών κέντρων πρέπει να διευρυνθεί για να καλύπτει τις ανάγκες των εργαζόμενων κακοποιημένων γυναικών, οι ξενώνες να είναι προσβάσιμοι σε γυναίκες με αναπηρία και να προβλέπεται σχέδιο για ασφαλή επανένταξη των γυναικών θυμάτων μετά τη σύντομη παραμονή τους στους ξενώνες (3 μήνες)
ΑΙΤΗΜΑ 7 – Συγκέντρωση – επεργασία δεδομένων για στατιστικούς σκοπούς
Δεν γίνεται σήμερα συστηματική συγκέντρωση δεδομένων από επίσημο κρατικό φορέα για τα δεδομένα έμφυλης βίας, τις δικαστικές αποφάσεις, τις καταδίκες, τις ποινές κ.α. με συνέπεια να μην έχουμε στατιστικά δεδομένα, που είναι αναγκαία για τη λήψη σωστών αποφάσεων με κριτήριο την ισότητα των φύλων.
Ζητάμε να ξεκινήσει άμεσα η συγκέντρωση και επεξεργασία με συστηματικό τρόπο των δεδομένων για τις έμφυλες ανισότητες από το Παρατηρητήριο της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και τα στοιχεία αυτά να δημοσιεύονται για να είναι ελεύθερα προσβάσιμα σε κάθε πολίτη.
ΑΙΤΗΜΑ 8 – Αντιμετώπιση των παθογενειών στη δικαιοσύνη
Μας ανησυχεί ιδιαίτερα η αυξανόμενη χρήση του όρου γονεϊκή αποξένωση στις δικαστικές αίθουσες και αποφάσεις, που χρησιμοποιείται συχνά από τους δράστες ενδοοικογενειακής βίας και δικηγόρους τους, που επιχειρούν να αποδείξουν ότι οι καταγγελίες είναι ψευδείς προκειμένου να αφαιρέσουν τη γονική μέριμνα από τη μητέρα.
Πάγιο αίτημά μας είναι η θέσπιση και λειτουργία οικογενειακών δικαστηρίων με αρμοδιότητα να αποφασίζουν με πρωταρχικό κριτήριο το συμφέρον του παιδιού για τη γονική μέριμνα, την επιμέλεια και την επικοινωνία για υποθέσεις που υπάρχει ενδοοικογενειακή βία.
Σημαντικό πρόβλημα στην Ελλάδα είναι η καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης, που στις περιπτώσεις βίας κατά των γυναικών συνεπάγεται μακρόχρονο βασανιστήριο για τα θύματα και μεγάλη οικονομική επιβάρυνση. Το θέμα αυτό πρέπει να ρυθμιστεί άμεσα από την πολιτεία.
ΑΙΤΗΜΑ 9 – Αντιμετώπιση της δευτερογενούς θυματοποίησης των θυμάτων έμφυλης βίας από την Ελληνική Αστυνομία
Πολλές φορές οι πρακτικές που χρησιμοποιεί η Ελληνική αστυνομία σε περιστατικά έμφυλης βίας δεν προστατεύουν τις γυναίκες θύματα, αντίθετα τις εκθέτουν σε κινδύνους δευτερογενούς θυματοποίησης, ακόμη και σε κινδύνους για τη ζωή τους. Είναι γνωστή για παράδειγμα η δημόσια δήλωση του συνδικαλιστή – εκπροσώπου των αστυνομικών υπαλλήλων αμέσως μετά τη γυναικοκτονία της Καρολάιν, που έδινε οδηγίες προς τους επίδοξους γυναικοκτόνους, πώς να συμπεριφερθούν μετά το έγκλημα, για να έχουν ελαφρυντικά και να πετύχουν μείωση της ποινής τους
Πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της δευτερογενούς θυματοποίησης των γυναικών θυμάτων έμφυλης βίας από την Ελληνική Αστυνομία, την Δικαιοσύνη και τις Υπηρεσίες Υποστήριξης.
Να εξασφαλιστεί επαρκής στελέχωση των αρμόδιων υπηρεσιών και να γίνεται συστηματική εκπαίδευση των αστυνομικών στα θέματα της έμφυλης βίας και έμφυλων ανισοτήτων.
ΑΙΤΗΜΑ 10 – Κατάργηση Νόμου Τσιάρα
Ο Νόμος 4800/2021, γνωστός και ως Νόμος Τσιάρα, έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις του γυναικείου κινήματος, αφού αποτελεί κατάφορη παραβίαση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης και των Διεθνών Συμβάσεων για τα Δικαιώματα του Παιδιού, γιατί άλλαξε τον παιδοκεντρικό χαρακτήρα του οικογενειακού δικαίου και δημιούργησε σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα, οξύνοντας τις ενδοοικογενειακές αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις. Φτάνει δε ως το σημείο να ποινικοποιήσει την επιλόχεια κατάθλιψη.
Ενώ, με τη ρύθμιση για τη συνεπιμέλεια, που ισχύει αυτόματα (χωρίς να απαιτείται πλέον δικαστική απόφαση), όλοι οι κατηγορούμενοι ως δράστες ενδοοικογενειακής βίας μπορούν να έχουν πρόσβαση και απεριόριστο έλεγχο στη ζωή των θυμάτων τους, μέχρι την τελεσίδικη απόφαση του δικαστηρίου.
Ζητάμε την κατάργηση του Νόμου Τσιάρα και επαναφορά ρυθμίσεων του προηγούμενου Νόμου 1329/83.
Ζητάμε κρατική, οικονομική και κοινωνική μέριμνα για τα παιδιά των διαζευγμένων οικογενειών με βάση εισοδηματικά κριτήρια/ ιδιαιτέρως για τα παιδιά οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα ή παιδιά που είναι ευάλωτα, κοινωνικά αποκλεισμένα, κ.λπ.
ΑΙΤΗΜΑ 11 – Εκπαίδευση – επιμόρφωση για τα θέματα της ισότητας
Πολύ σημαντικό θέμα είναι η συστηματική και επαρκής εκπαίδευση – επιμόρφωση – ευαισθητοποίηση των πολιτών, αστυνομικών, δικαστικών, δικηγόρων, υγειονομικών, εκπαιδευτικών, ειδικών επαγγελματιών, δημοσίων – ιδιωτικών υπαλλήλων κ.α. για την έγκαιρη διάγνωση, πρόληψη/καταπολέμηση της έμφυλης βίας και των έμφυλων ανισοτήτων.
Ζητάμε την ένταξη του μαθήματος της σεξουαλικής αγωγής καθώς και των δικαιωμάτων των παιδιών όπως προβλέπονται στη Διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, ως υποχρεωτικό μάθημα.
ΑΙΤΗΜΑ 12 – Αντιμετώπιση του σεξισμού, μισογυνισμού και ρατσισμού στα ΜΜΕ
Πολλά ΜΜΕ είναι γνωστό ότι διακινούν σεξιστικά, μισογυνικά και ρατσιστικά πρότυπα, παραβιάζοντας πολλές φορές ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα, ενώ βγάζουν στη δημοσιότητα τμήματα από τις δικογραφίες ακόμη και ιατροδικαστικές εκθέσεις.
Οι γυναικείες οργανώσεις έχουν επανειλημμένα καταγγείλει αυτές τις πρακτικές στο ΕΣΡ αλλά χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Το ΕΣΡ πρέπει να λάβει δραστικά μέτρα για να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά αυτά τα φαινόμενα.
Ζητάμε να ενταχθούν στο πρόγραμμα των ΜΜΕ ενημερωτικές εκπομπές για την ισότητα των φύλων και την έμφυλη βία και να γίνεται συστηματική εκπαίδευση των δημοσιογράφων για τα θέματα αυτά.
Σας ευχαριστώ »
Μου αρέσει αυτό:
Μου αρέσει! Φόρτωση...
Ελένη Σταύρου 